Mistrzostwa świata 2026 po raz pierwszy w historii zgromadzą aż 48 narodowych reprezentacji z całej Ziemi. To efekt reformy, którą przeprowadziła FIFA. To rozbudziło apetyty w wielu państwach i już na wiele miesięcy przed rozpoczęciem turnieju finałowego zapewniło obecność kilku debiutantów. Kto awansuje na mundial? Czy Polska pojedzie na mistrzostwa świata 2026?

Strefy eliminacji na MŚ 2026

Eliminacje MŚ 2026 obejmują swoim zasięgiem całą kulę ziemską. Są rzecz jasna podzielona na poszczególne strefy, opierające się na kontynentalnych federacjach piłkarskich. Te federacje to:

• UEFA – Europa
• CONMEBOL – Ameryka Południowa
• CONCACAF – Ameryka Północna
• AFC – Azja
• CAF – Afryka
• OFC – Oceania

W każdej z nich eliminacje MŚ odbywają się własnym torem. W ramach strefy UEFA zespoły rywalizują w fazie grupowej, gdzie grupy mają albo cztery drużyny, albo pięć zespołów. Bezpośredni awans czeka zwycięzców grup, ale awansować można także poprzez baraż. Zmagania w Europie rozpoczęły się w połowie marca 2025. Ameryka Południowa, tj. strefa CONMEBOL, ma jedną grupę, w której gra 10 ekip, a sześć drużyn dostanie się od razu na mundial. Siódmy zespół zmierzy się w barażach interkontynentalnych o ostatnie lokaty. Na kontynencie gospodarzy, tj. Ameryce Północnej, sytuacja jest ciut bardziej skomplikowana, bo rundy eliminacyjne są aż trzy, z czego w sumie trzy drużyny dostaną się na MŚ 2026. Dwie reprezentacje północnoamerykańskie dostaną szansę na awans w barażach interkontynentalnych. Oczywiście o awans zapewniony mają gospodarze imprezy, tj. Stany Zjednoczone, Kanada oraz Meksyk.

W Azji rund eliminacyjnych jest w praktyce… pięć, z czego ta ostatnia wyłania przedstawiciela strefy AFC, największego kontynentu świata, który wystąpi w barażach interkontynentalnych. Poprzez dwie wcześniejsze rundy są wyłaniani uczestnicy MŚ, których w przypadku Azji jest tym razem aż ośmiu. Co do Afryki, są dwie rundy wyłaniające dziewięciu uczestników mistrzostw świata, a także zespół, który zagra w barażach interkontynentalnych. W Oceanii z kolei od początku było wiadomo, że awans wywalczy tam przepotężna, jak na tą strefę, Nowa Zelandia. Rundy są tam jednak trzy, a jedna ekipa o szczęście powalczy w barażach interkontynentalnych.

Grupy eliminacji w Europie

Eliminacje MŚ 2026 dla strefy UEFA wystartowały w połowie marca 2025. Drużyny podzielono na 12 grup, z których połowa ma cztery drużyny, a połowa pięć drużyn. Standardowo wpływ na losowanie miało miejsce zespołów w rankingu FIFA. Awans bezpośredni na mundial wywalczą zwycięzcy grup, z kolei ekipy z drugich miejsc trafią do baraży (europejskich, bo reprezentacje z naszej części świata nie grają w barażach interkontynentalnych). Losowanie grup w eliminacjach europejskich było dość skomplikowane, częściowo zależne od tego, kto odpadnie/awansuje w ćwierćfinale Ligi Narodów. Koniec końców układ rywalizacji jest standardowy od lat. To znaczy w każdej grupie jest jeden murowany faworyt, jedna, a maksymalnie dwie drużyny, które walczą o drugie miejsce, a pozostali się nie liczą.

Pewnym wyjątkiem jest grupa B, a to za sprawą Szwajcarii, która od dawna utrzymuje się w pierwszych koszykach, ale na papierze nie należy do gigantów. Jej rywalem są Szwecja, Słowenia i Kosowo. Podobnie jest w grupie C, gdzie przoduje Dania. Oprócz niej grają tam też Grecja, Szkocja i Białoruś. Jednak już taka grupa F – Portugalia, Węgry, Irlandia, Armenia, ewentualnie grupa K – Anglia, Albania, Serbia, Łotwa oraz Andora są w innej sytuacji. Tam faworyci są ewidentni.

Polska trafiła do grupy G, gdzie mierzy się z Holandią, Finlandią, Maltą, a także Litwą. Nie może więc dziwić, że nad Wisłą w grę nie wchodzi inny scenariusz niż drugie miejsce. Pierwsze mecze eliminacji postawiły jednak koło tego założenia spory znak zapytania… Na szczęście reprezentacji Polski – dzięki furtce barażowej dawanej przez Ligę Narodów, można zagrać na mistrzostwach, nawet jeśli w grupie w eliminacjach zajmie się trzecie miejsce! Ale czy będzie to możliwe (i potrzebne), jeszcze się okaże.

Zasady baraży na MŚ 2026

W Europie na mistrzostwa świata można dostać się nie tylko poprzez eliminacje, które wystartowały w połowie marca 2025. Zespoły z drugich miejsc, a także cztery ekipy wytypowane poprzez Ligę Narodów zagrają w barażach (bynajmniej nie barażach interkontynentalnych!). Na jakiej zasadzie to działa? Do dwunastu ekip z drugich lokat dołączą czterej najlepsi zwycięzcy swoich dywizji w Lidze Narodów, którzy nie zajęli pierwszego bądź drugiego miejsca w grupie eliminacyjnej (jeśli wszyscy zwycięzcy zajęli te lokaty, przywilej schodzi na kolejne drużyny w rankingu). Taka szesnastka zostanie podzielona na czterodrużynowe play offy, gdzie odbędzie się półfinał (bez dwumeczu), a także finał. Zwycięzca finału zagra na mistrzostwach świata, a takich zwycięzców będzie w sumie czterech.

Innymi słowy, UEFA ma zagwarantowane na mundialu 2026 szesnaście miejsc. Dwanaście z nich zostanie zapełnionych poprzez zwycięzców grup w eliminacjach, natomiast cztery trafią tam poprzez baraże. Polacy mają doświadczenie w barażach, ale w przypadku rywalizacji o mistrzostwa świata, które odbędą się w Stanach Zjednoczonych, Meksyku oraz Kanadzie – spodziewana jest ostrzejsza walka niż w poprzednich latach.

Czy Polska ma szanse awansować na Mundial?

Mistrzostwa świata to prestiżowe rozgrywki, na które każdy chce wywalczyć awans. Nie inaczej jest w przypadku Polaków, którzy jednak od dłuższego czasu znajdują się w pogłębiającym dołku i zawodzą w wielu spotkaniach. Było tak na Euro 2024, było tak w ramach Ligi Narodów, gdzie zaliczyli spadek do dywizji B. Eliminacje MŚ 2026 trafiły im się jednak na papierze łatwe. Oczywiście, zdecydowanym faworytem na bezpośredni awans z ich grupy jest Holandia, jednakże Biało-czerwoni zagrają tam też z Maltą, Litwą i Finlandią. To drużyny znacznie niżej notowane, chociaż w czerwcu reprezentacja Polski zaliczyła gigantyczną wpadkę, ulegając na wyjeździe Finom.

To skomplikowało jej sytuację, jeśli chodzi o walkę o mistrzostwa świata. Bezpośredni awans jest przeznaczony tylko dla zwycięzców grup, z kolei zespoły z drugich miejsc zagrają w barażach (odbędą się w marcu 2026, półfinał i finał, gdzie zwycięzca finału zagra na mundialu). Oczywiście do barażów można dostać się również poprzez ranking Ligi Narodów, z którego brane są najlepsze reprezentacje, które nie wywalczyły awansu na MŚ 2026 lub baraży poprzez grupę eliminacji MŚ. Jednakże od reprezentacji, w szeregach której są zawodnicy, którzy brali udział w finale Pucharu Mistrzów (europejskim i… amerykańskim!) należy oczekiwać więcej.